Gospodarka

Wrześniowe dane o sprzedaży detalicznej (wzrost o 1,6 proc. rok do roku i spadek o 0,9 proc. w stosunku do sierpnia) rozczarowały analityków. Jak podkreśla jednak Jakub Wojciechowski z banku Citi Handlowego, nie wpłyną one zasadniczo na zakładane rezultaty całej gospodarki w 2014 roku. Jego zdaniem największe spowolnienie ma ona już za sobą, a w 2015 roku spodziewany jest jej istotny wzrost.

Wzmocnienie słabszych ekonomicznie gospodarstw rodzinnych i ich modernizacja dająca stabilizację finansową – to priorytety nowego Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020. Dla mniejszych gospodarstw przewidziane są premier w wysokości 60 tys. zł. O wsparcie inwestycji mogą się ubiegać także grupy producenckie – 3 mln zł na jedną, w przypadku kilku – 15 mln zł. Program ma być gotowy w połowie listopada.

Większość ekonomistów jest zdania, że na dzisiejszym posiedzeniu amerykańska Rezerwa Federalna zakończy pomocowy skup aktywów. Na podwyżkę stóp trzeba będzie poczekać co najmniej do połowy przyszłego roku.

Mimo że płace w Polsce rosną relatywnie wolno, siła nabywcza polskich konsumentów jest coraz większa. To efekt premii deflacyjnej. W praktyce jest to jednak zjawisko niemal niezauważalne i euforii zakupowej na rynku nie spowoduje.

W pierwszym półroczu wzrost polskiego Produktu Krajowego Brutto wyraźnie przekraczał 3 proc. Dopóki nie ruszą środki unijne z nowej perspektywy, gospodarka jednak nie będzie już rozwijać się tak szybko.

Mimo problemów gospodarczych Rosji nie ma co liczyć na zmianę w jej polityce – ocenia Paweł Kowal, były wiceminister spraw zagranicznych. Sankcje innych państw i duży spadek cen ropy poważnie obciążają gospodarkę. Problemy odczuwają też przedsiębiorcy, dlatego starają się szukać alternatywnych – dla unijnych i amerykańskiego – partnerów biznesowych.

Pomimo dobrych sygnałów z rynku pracy, rozwój polskiej gospodarki spowalnia. Obecna słaba sytuacja w sektorze produkcyjnym może przełożyć się na wzrost bezrobocia pod koniec tego i na początku przyszłego roku. Mimo to tempo wzrostu PKB nie powinno spaść poniżej 2,5 proc.

Większość analityków uważa, że polska sprzedaż detaliczna we wrześniu wzrosła mocniej niż w sierpniu. Prognozują wzrost o 2,4-2,5 proc. Choć nie jest to imponujące przyspieszenie, na wynik wpływ miał spadek cen, czyli deflacja. Realnie wzrost jest wyższy.

Bezrobocie we wrześniu z dużym prawdopodobieństwem po raz kolejny spadło. Zdaniem analityków Banku Millennium wyniosło 11,5 proc. wobec 11,7 proc. w sierpniu. Nie musi to jednak oznaczać rzeczywistego wzrostu popytu na pracę. Statystyki zaburzane są przez działania Urzędów Pracy, które mogą wykluczać z rejestru bezrobotnych, mimo że nie znaleźli oni zatrudnienia. Nowe miejsca pracy powinny powstawać w firmach sprzedających za granicą. Spadek koniunktury w Niemczech może jednak wyhamować tempo poprawy na rynku zatrudnienia.

W przyszłym roku wzrost gospodarczy w Polsce prawdopodobnie tylko nieznacznie przekroczy 3 proc. Słaba kondycja Eurolandu i konflikt na Wschodzie poważnie ograniczyły możliwości rozwoju, które rysowały się jeszcze na początku tego roku. Wsparciem znów może być eksport, który – podobnie jak w poprzednich latach – rozwijać się będzie dzięki niskiemu kursowi złotego.

Europejski Bank Centralny stara się pobudzić gospodarkę strefy euro, efekty są jednak niewystarczające. Oczekuje więc wsparcia ze strony rządów poszczególnych państw. Szef EBC Mario Draghi zasugerował luzowanie polityki fiskalnej.

Obniżka stóp procentowych nie wystarczy, by skutecznie pobudzić koniunkturę gospodarczą – ocenia członek Rady Polityki Pieniężnej prof. Jerzy Osiatyński. Lepszym instrumentem jest łagodna polityka fiskalna. Wzrost gospodarczy będzie stopniowo przyspieszał dzięki rosnącemu popytowi wewnętrznemu oraz napływowi środków z UE, choć zmiany będą powolne, a tegoroczny wzrost PKB będzie oscylować w pobliżu 3 proc.

W przyszłym roku inwestowanie w waluty będzie wiązało się z koniecznością wzięcia pod uwagę dużego ryzyka osłabienia złotego. Po tym, jak amerykański Fed zakończy program skupu obligacji i będzie podwyższał stopy procentowe, kapitał będzie prawdopodobnie wycofywany z rynków wschodzących, a więc też z Polski. Czynnikiem, który może zahamować poważniejsze spadki wartości złotego, będą działania EBC.

Zatrudnienie w Polsce powoli, ale systematycznie rośnie. We wrześniu, jak podał resort pracy, stopa bezrobocia obniżyła się do 11,5 proc. i według przewidywań będzie dalej spadać, choć już wolniej. To, jak się okazuje, sytuacja, w której polscy pracodawcy muszą zacząć zabiegać o pracowników.

Według Rafała Antczaka, członka zarządu Deloitte, do rozwiązania problemu sektora górnictwa w Polsce w pierwszym rzędzie konieczna jest większa transparentność rynku: opłacalności wydobycia i handlu. Tę reformami musi zapewnić rząd, to wymaga politycznej zgody co do sposobu poradzenia sobie z tym problemem. Nawet jeśli większy popyt ze strony Ukrainy da polskiemu górnictwu chwilę wytchnienia, to nie potrwa to dłużej niż kilka miesięcy.