Gospodarka

Skala i gwałtowność kryzysu finansowego, który wybuchł przed niespełna dekadą skłoniły największe banki centralne do podjęcia radykalnych kroków, takich jak bardzo niskie czy wręcz ujemne stopy procentowe i pompowanie pieniędzy w system bankowy na tanie pożyczki inwestycyjne. Według byłego członka RPP Andrzeja Rzońcy, choć działania okazały się skuteczne w gaszeniu pożaru, to teraz trudno powrócić na utarte tory. Zwłaszcza że taka polityka negatywnie odbija się na stopniu innowacyjności firm oraz przyczynia się do radykalizacji nastrojów społecznych.

Nowa propozycja Kancelarii Prezydenta dotycząca kredytów frankowych uspokoiła rynki finansowe. Złoty, który już w lipcu miał tendencję zwyżkową, w sierpniu umocnił się o ponad 10 gr. Zdaniem Michała Stajniaka, analityka X-Trade Brokers, polska waluta ma jeszcze przed sobą potencjał do dalszych wzrostów.

Referendum w Wielkiej Brytanii dotyczące wystąpienia tego kraju z Unii Europejskiej zostało już przyswojone przez rynki. Zdaniem Piotra Szuleca z Pioneer Pekao Investments obecnie uwagę inwestorów skupia sytuacja w Turcji, referendum we Włoszech oraz kampania wyborcza w Stanach Zjednoczonych. Wydarzenia takie trudno przed faktem wycenić, dlatego na parkietach króluje niepewność.

Krzyk, że program „Rodzina 500 plus” zrujnuje budżet jest przesadzony – mówi prof. Ryszard Bugaj. Zdaniem ekonomisty trudno przewidywać, żeby rządowy program udało się sfinansować ze zwiększonych wpływów z podatków. Program dla 3,7 mln dzieci ma kosztować ok. 23 mld zł. Dla porównania obsługa zadłużenia krajowego i zagranicznego pochłonęła w 2015 roku ponad 29 mld zł. Mimo wzrostu zadłużenia finansowanie projektów poprzez pożyczanie pieniędzy może okazać się racjonalną decyzją.

Problemem światowej gospodarki jest rosnący dług. Zdaniem byłego członka RPP od przyszłego roku może to zacząć powodować kryzysy finansowe w różnych częściach globu, co będzie się odbijać także na polskiej gospodarce. Tymczasem w przeciwieństwie do czasów sprzed dekady w razie zawirowań będzie ona bezbronna, bo słaby złoty nie daje dziś możliwości amortyzacji wstrząsów.

Nowa prezydencka propozycja dotycząca kredytów frankowych, oceniany raczej pozytywnie pomysł wicepremiera Morawieckiego na rozwiązanie problemu emerytalnego czy rozstrzygnięcie kwestii podatku od sprzedaży powodują, że inwestorzy przywykli do nowej sytuacji na polskim rynku. Dlatego rola wydarzeń wewnętrznych w podejściu polskich inwestorów powinna maleć, zaś rosnąć powinien wpływ zewnętrznych – uważa Piotr Szulec z Pioneer Pekao Investments. Jednym ze skutków może być dalsze umocnienie złotego.

Polska gospodarka jest dobrze zrównoważona. Ekonomistów niepokoi jedynie niepewność dotycząca otoczenia politycznego, prawnego i finansowego, która sprawia, że krajowe przedsiębiorstwa wstrzymują inwestycje. Zdaniem Andrzeja Rzońcy, przewodniczącego Towarzystwa Ekonomistów Polski oraz doradcy FOR, w ciągu najbliższych dwóch lat wzrost PKB powinien wynosić nie mniej niż trzy proc.

Po wakacjach rząd i Sejm będą musiały się zająć projektem ustawy budżetowej na przyszły rok. Ministerstwo finansów ma go przekazać jeszcze w sierpniu. To, na jakich poziomach zostaną wyznaczone dochody i wydatki oraz czy nie ulegnie zmianie założenie wzrostu gospodarczego i inflacji, będzie miało wpływ na zaufanie inwestorów do polskiego rynku.

Odejście od OFE jako obowiązującego systemu byłoby dobrym rozwiązaniem. Jednak pomysł, żeby każdy sam decydował o kierunkach inwestowania swojej składki jest utopijny – ocenia prof. Ryszard Bugaj. Zdaniem eksperta proponowane rozwiązanie przekazania części środków z OFE do III filaru nie wpłynie na zwiększenie chęci oszczędzania Polaków. Zniknięcie z rynku otwartych funduszy w krótkim terminie może doprowadzić do spadku kursów giełdowych.

Dopiero za 2–3 lata będzie można ocenić, jakie skutki będzie miał brexit dla gospodarek Unii Europejskiej i samej Wielkiej Brytanii – ocenia Jarosław Niedzielewski z Investors TFI. Konsekwencje wcześniej odczują Brytyjczycy. Może spowolnić wzrost gospodarczy, brexit to także gorsze perspektywy dla eksporterów. Zdaniem Niedzielewskiego konsekwencje będą jednak mniej poważne od spodziewanych.

W Polsce mamy patchworkowe prawo podatkowe – na już istniejące regulacje są nakładane kolejne, często sprzeczne ze sobą – mówią przedstawiciele Krajowej Izby Doradców Podatkowych. Problemem są częste zmiany przepisów, które mają na celu łatanie dziur i rozwiązywanie bieżących kwestii. To powoduje, że w tym chaotycznym systemie gubią się nie tylko podatnicy i przedsiębiorcy, lecz także sami urzędnicy. Dlatego eksperci postulują rozpoczęcie prac nad budową systemu od nowa.

Rządowe wydatki na już działający program 500+, procedowane obniżenie wieku emerytalnego czy zapowiadane podniesienie kwoty wolnej od podatku to łącznie kwota ponad 50 mld zł. Podatek bankowy zapewni jedynie ok. 5 mld zł, podatek od sprzedaży detalicznej – 1 mld zł. Tymczasem deficyt planowany już na ten rok wynosi niemal 55 mld zł. Oznacza to, że jeśli rządowi nie uda się uszczelnić systemu podatkowego, za dwa lata dziura budżetowa może się powiększyć dwukrotnie.

Przy niepewności na rynkach finansowych i związanej z nią polityce pieniężnej światowych banków centralnych nie należy obniżać stóp procentowych w Polsce – przekonuje prof. Stanisław Gomułka, główny ekonomista BCC. Większość banków centralnych w Europie utrzymuje stopy procentowe na historycznie niskim poziomie. Zdaniem ekonomisty zmiany poziomu stóp w USA również nie należy się w najbliższych miesiącach spodziewać.

Między lutym a czerwcem br. ropa podrożała dwukrotnie. Jednak nawet szczyt tegorocznych notowań był zaledwie wyrównaniem ceny z jesieni ub.r., będącej efektem ponadrocznych spadków. Od dwóch miesięcy ropa znów tanieje, co może sprowokować rynek do chwilowego odreagowania. Jednak zdaniem głównego analityka News.Globtrex.com jeszcze w sierpniu nastąpią kolejne spadki.

Nieprzerwanie od 25 lat polska gospodarka rośnie i nadal ma dobre perspektywy – ocenia Jan Krzysztof Bielecki. Atutem jest stabilizujący się rynek pracy i rosnąca innowacyjność przedsiębiorstw. Na tempo wzrostu gospodarczego negatywny wpływ mogą mieć czynniki zewnętrzne, związane m.in. z kolejną falą kryzysu, zagrożeniem terrorystycznym czy dezintegracją UE. – Tym bardziej powinniśmy więc trzymać dyscyplinę finansową – uważa przewodniczący Rady Partnerów EY.