Gospodarka

Na przełomie roku weszły w życie przepisy tzw. małej ustawy o innowacyjności. Wprowadziła ona szereg ulg podatkowych i ułatwień dla przedsiębiorców, którzy inwestują w badania i rozwój. Nowe przepisy upraszczają też procedurę komercjalizacji wynalazków na uczelniach, a w długiej perspektywie mają przyczynić się do lepszej współpracy środowiska naukowego z biznesem. Równolegle w resorcie w tym roku będą prowadzone prace nad kolejną, docelową ustawą o innowacyjności.

W najbliższych kwartałach Fed będzie prowadził znacznie ostrzejszą niż w innych krajach politykę monetarną – uważa Jerzy Nikorowski z BM Banku BGŻ BNP Paribas. Powodem jest stabilne od dłuższego czasu tempo wzrostu amerykańskiego PKB, znacznie niższa niż np. w strefie euro stopa bezrobocia oraz potencjalna presja inflacyjna, którą może wywołać zapowiadana przez Donalda Trumpa polityka gospodarcza.

Zdaniem analityków polska waluta jest obecnie mocno niedoszacowana, ale w przyszłym roku jej notowania powinny się poprawiać. Jak przewiduje Adam Dakowicz, prezes funduszu AgioFunds TFI, złoty może zyskać do końca przyszłego roku nawet 5 proc. Dodaje przy tym, że w 2017 roku raczej nie należy się spodziewać podwyżek stóp procentowych. Ewentualnych zmian RPP może dokonywać dopiero w ostatnim kwartale przyszłego roku.

Decyzja o brexicie oraz wybór Donalda Trumpa na prezydenta Stanów Zjednoczonych to według analityka Haitong Bank dwa najważniejsze wydarzenia 2016 roku. Dla Polski oznaczały one przede wszystkim osłabienie się złotego. Nad Wisłą negatywnie zaskoczył PKB, a wśród jego składowych inwestycje. Indeksy zachowywały się jednak lepiej niż przed rokiem.

Rośnie liczba upadłości konsumenckich. Dzięki bardziej liberalnym przepisom tylko przez pierwszych 11 miesięcy 2016 roku ich liczba przekroczyła 4 tys. Większość upadłości to tzw. zaległe, czyli dotyczące zobowiązań sięgających lat 90. Rok 2017 powinien przynieść coraz większą liczbę upadłości. Polska gospodarka wytrzyma ok. 10 tys. upadłości rocznie – podkreśla Mateusz Medyński z Kancelarii Zimmerman i Wspólnicy.

Kazachstan chce przyciągnąć inwestorów spoza sektora surowcowego. Branża przetwórcza i rolnictwo stają się ważniejsze od sektora paliwowego. W rankingu Doing Business Kazachstan zajął 41. miejsce. Łącznie inwestycje w tym kraju sięgają 300 mld dol. Aby przyciągnąć inwestycje, wprowadzono system zachęt. Od stycznia 2017 roku zostanie wprowadzony kolejny – ruch bezwizowy dla krajów OECD i Unii Europejskiej.

Ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi ma wyeliminować nieuczciwe praktyki na każdym etapie łańcucha dostaw. Nowe przepisy nie są jednak wystarczająco precyzyjne – ocenia Andrzej Gantner, dyrektor generalny Polskiej Federacji Producentów Żywności. Jego zdaniem ryzyko wysokich kar może odstraszyć handlowców od zawierania umów z małymi podmiotami, a przetwórcy mogą przestać kupować surowce bezpośrednio od rolników. To oznacza, że część handlu przejdzie prawdopodobnie w ręce pośredników.

Osłabienie złotego względem zagranicznych walut sprzyja polskim eksporterom. Informacje NBP potwierdzają, że konkurencyjność cenowa i opłacalność polskiego eksportu utrzymują się na wysokim poziomie. W opinii ekspertów to idealny moment na to, żeby rozszerzyć działalność o nowe rynki zagraniczne albo rozpocząć ekspansję. Pierwszym krokiem powinno być zabezpieczenie się od ryzyka transakcji w handlu międzynarodowym.

Blisko połowa pracodawców ma problemy ze znalezieniem odpowiedniej kadry – wynika z raportu Manpower Group. W zachowaniu ciągłości produkcji pomóc mogą pracownicy ze Wschodu, przede wszystkim Ukrainy – podkreśla Michał Podulski, członek zarządu Toolip HR. Dlatego mimo wyższych kosztów zatrudnienia, przedsiębiorcy coraz częściej sięgają po wschodnią siłę roboczą. Tylko w III kwartale polscy przedsiębiorcy 313 tys. oświadczeń o zamiarze zatrudnienia pracowników z Ukrainy.

Drastyczny spadek nakładów inwestycyjnych po trzecim kwartale Ministerstwo Rozwoju tłumaczy opóźnieniami w absorpcji funduszy unijnych. Zdaniem prof. Stanisława Gomułki, głównego ekonomisty Business Centre Club, bardzo istotne znaczenie ma także ograniczenie aktywności przedsiębiorstw. Ich rozwojowi nie sprzyja bowiem niepewność dotycząca otoczenie prawnego i politycznego.

Stan ekonomiczny gospodarki, produkcja przemysłowa i poziom inwestycji będą mieć największe znaczenie dla inwestorów w 2017 roku – ocenia Adam Ruciński, prezes zarządu BTFG Audit. Według ekonomistów wzrost PKB w 2017 roku będzie oscylował wokół 3 proc. Istotne będzie jednak powstrzymanie spadających wskaźników makroekonomicznych i wzrost produkcji przemysłowej. Zdaniem eksperta brakuje przesłanek, które mogłyby skłonić Radę Polityki Pieniężnej do podniesienia stóp procentowych w przyszłym roku.

Ekonomiści spodziewają się, że w 2016 roku tempo rozwoju polskiej gospodarki spadnie poniżej 3 proc. I choć w kolejnym gospodarka powinna przyspieszyć, to prawdopodobnie dopiero po połowie roku. Zdaniem Rafała Sadocha z DM mBanku 2017 rok nie przyniesie raczej wzrostu powyżej 3 proc., choć wszystko zależy od tego, czy ruszą inwestycje przedsiębiorców.

Wyższe stopy procentowe w Stanach Zjednoczonych i zapowiedź dalszych podwyżek powodują nie tylko umocnienie dolara i przecenę obligacji, lecz także odbijają się na pozostałych rynkach, nawet tych, gdzie banki centralne prowadzą nadal luźną politykę. W najtrudniejszej sytuacji mogą się znaleźć te rynki wschodzące, które emitują dług w dolarach.

Utrzymująca się od dwóch lat w Polsce deflacja nie sprzyjała obniżkom stóp procentowych NBP. Obecnie, głównie na skutek drożejącej ropy naftowej i dolara, jest szansa, że zacznie się umiarkowany wzrost cen. Zdaniem Kamila Stolarskiego, analityka Haitong Banku, w drugiej połowie przyszłego roku rynek prawdopodobnie zacznie wyceniać ewentualne podwyżki stóp w 2018 roku.

Wzrost PKB w 2017 roku będzie niższy od spodziewanego. Nie przekroczy 3 proc. – ocenia Wiktor Wojciechowski, główny ekonomista Plus Banku. Dużo będzie zależeć od sektora prywatnego i ewentualnego zwiększania przez niego mocy produkcyjnych. Zdaniem eksperta prywatni przedsiębiorcy mogą być jednak wstrzemięźliwi w inwestycjach ze względu na liczne ryzyka zewnętrzne, które mogą wyhamować wzrost w strefie euro.