Gospodarka

Sektor usług w Polsce jest wciąż niewielki – stanowi nieco ponad 70 proc. całej wartości dodanej w gospodarce, podczas gdy w niektórych krajach jest to nawet ponad 80 proc. Ze względu na niższy wzrost płac w stosunku do produktywności polska gospodarka ma spory potencjał do zwiększenia krajowego popytu. To kluczowy czynnik z punktu widzenia branż usługowych, dlatego zagraniczni inwestorzy poszukują tych z najlepszymi perspektywami.

W lipcu polski złoty zyskiwał w stosunku do większości światowych walut z wyjątkiem dolara. Wzrostowa tendencja powinna się utrzymać nawet do końca roku. Sentyment inwestorów zależy jednak od danych makroekonomicznych z Polski i strefy euro. Planowane na jesień wybory parlamentarne, które już ciążą giełdzie, nie powinny mieć wpływu na rynek walutowy.

Mimo gwałtownych spadków w ostatnich tygodniach pod koniec roku chińskie indeksy akcji spółek notowanych na giełdach w Hongkongu i Szanghaju powinny powrócić do poziomów bliskich tym sprzed lipcowych spadków. Analitycy oceniają, że działania chińskiego rządu skutecznie uniemożliwią kolejną masową wyprzedaż akcji, a przyrost PKB Chin będzie nieco większy niż oczekiwania, co może zwiększyć popyt na akcje.

Negatywne tendencje rynkowe odbijają się na kondycji sektora rolno-spożywczego. Przychody większości sektorów spadły w ciągu roku o kilkanaście procent. Najgorzej jest w segmencie przetwórstwa jabłek oraz na rynku mleka. Dariusz Winek, ekspert ds. rynków rolnych, przewiduje, że II półrocze przyniesie stopniową poprawę. Pozytywny trend już widoczny jest w handlu zagranicznym. Wielkość eksportu produktów rolno-spożywczych od stycznia do maja wzrosła o 6,8 proc.

Wysokość stóp procentowych na ostatnim posiedzeniu FOMC nie została zmieniona i nadal wynosi 0-0,25 proc. Nie padły równie żadne konkretne deklaracje co do terminu pierwszej podwyżki. Rynek spodziewa się, że nastąpi ona we wrześniu lub grudniu. Uzależnione jest to jednak od kondycji amerykańskiej gospodarki. W długoterminowej perspektywie wyższe stopy wpłyną na umocnienie dolara. Za dwa lata jego wartość może się zrównać z euro.

Spółka Value4Capital rozpoczęła formowanie nowego funduszu, którego docelowy kapitał wyniesie 200 mln euro. Pierwsze inwestycje planowane są już w przyszłym roku. Przedmiotem zainteresowania spółki są głównie firmy usługowe działające w dynamicznie rosnących sektorach. Pozwoli to na konsolidację rynku oraz szybkie osiągnięcie wysokiej stopy zwrotu z inwestycji.

Poprawa wyników branży konsumpcyjnej jest najbardziej widoczna w segmencie mniejszych spółek. W przypadku dużych detalistów wzrost był mniejszy. Zapowiadane wprowadzenie podatku obrotowego od sklepów wielkopowierzchniowych może jeszcze dodatkowo skomplikować ich sytuację. Inne propozycje PiS powinny jednak wyjść spółkom na dobre w dłuższej perspektywie.

Choć rynek sharing economy, którego model biznesowy opiera się na bezpośredniej wymianie dóbr i usług między konsumentami, rośnie w dwucyfrowym tempie, to jednak w dalszym ciągu jego udział w światowej branży e-commerce jest marginalny i wynosi około 1,5 proc. Największe obroty mają biznesy oparte na wynajmie powierzchni mieszkalnej oraz wspólnym transporcie. Lider branży, czyli spółka Airbnb, wyceniany jest na 20 mld dolarów.

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne nie są w stanie skompensować niewielkich nakładów inwestycyjnych polskich firm. Jednocześnie nadmierne uzależnienie od zagranicznego kapitału może zdestabilizować gospodarkę, dlatego potrzebne jest silniejsze wsparcie sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Jak wynika z analiz MFW, niska aktywność inwestycyjna firm to problem praktycznie wszystkich gospodarek rozwiniętych, dlatego tym większe znaczenie mają działania ukierunkowane na pobudzenie popytu krajowego.

Warmińsko-Mazurska Specjalna Strefa Ekonomiczna przyciąga inwestorów najwyższym w kraju poziomem pomocy publicznej. W nowej perspektywie unijnej będzie to jeszcze istotniejsze, bo o dofinansowanie dla firm może być trudniej. Dodatkowym atutem regionu jest rozbudowywana infrastruktura – coraz większa sieć dróg i lotnisko w Szymanach, które może zacząć działać w przyszłym roku.

Czerwcowa stopa bezrobocia według Głównego Urzędu Statystycznego wyniosła 10,3 proc. Jest to najniższy poziom od grudnia 2008 roku. Mimo to łączna liczba zatrudnionych w gospodarce nie rośnie. Przyczyną są procesy restrukturyzacyjne prowadzone w wielu zwłaszcza dużych przedsiębiorstwach i idąca za tym redukcja zatrudnienia. Stopa bezrobocia powinna jednak dalej spadać.

Przejęcie przez Polskę roli głównego europejskiego dostawcy części zamiennych i podzespołów samochodowych ma też swoje gorsze strony. Powoduje, że kraj omijają duże inwestycje w fabryki nowych aut. Polska przegrywa konkurencję z innymi krajami regionu. Problemem jest to, że Polacy wciąż częściej kupują auta używane. Średni wiek samochodu na polskich drogach to 14 lat.

Forma zatrudnienia powinna być coraz ważniejszym kryterium w zamówieniach publicznych – przekonuje rząd i chce zachęcać do tego zarówno zamawiających, jak i oferentów. Poprawiłoby to sytuację pracowników, mogłoby też korzystnie wpłynąć na konkurencję w przetargach. W sytuacji kiedy bezrobocie spada, można się skoncentrować na poprawie jakości i stabilności zatrudnienia.

Mimo destabilizacji za wschodnią granicą polskie firmy wciąż nie wycofują się z ukraińskiego rynku i czekają na lepsze czasy. Jak wskazują eksperci, potencjał jest ogromny, począwszy od przemysłu ciężkiego, poprzez chemiczny, a na rolnictwie kończąc. Również dane Banku Światowego wskazują, że choć Ukraina nie jest teraz najlepszym miejscem do prowadzenia interesów, to jest coraz przychylniejsza inwestorom.

Wrocławski Geotrans powinien zadebiutować na rynku NewConnect jeszcze w sierpniu. Spółka zajmująca się zagospodarowaniem odpadów poprocesowych w ofercie prywatnej sprzedała istniejące akcje o wartości 1,2 mln złotych i nie planuje na razie emisji nowych papierów. Wyjątkiem mogą być oferty skierowane bezpośrednio do funduszy inwestycyjnych i emerytalnych. Pozyskane środki posłużą do ewentualnych akwizycji. Spółka obiecuje również wypłatę dywidendy, jednak jej poziom uzależniony będzie od planów inwestycyjnych.