Gospodarka

W czerwcu br. wygasa kadencja obecnego prezesa NBP prof. Marka Belki. Jego następca będzie musiał pokierować w połowie już wybraną nową Radą Polityki Pieniężnej. Za najbardziej prawdopodobnego kandydata uważany jest prof. Adam Glapiński, obecny członek Rady, którego kadencja kończy się 19 lutego. Zdaniem Rolanda Paszkiewicza z CDM Pekao nowy prezes nie napotka na swej drodze fundamentalnych problemów. Może natomiast stanąć przed nieoczekiwanymi wyzwaniami, takimi jak słabość złotego czy kolejne obniżki ratingu.

44 mld złotych mogłoby kosztować banki przewalutowanie kredytów frankowych w formie zaproponowanej przez prezydenta, wyliczył Narodowy Bank Polski. Obecnie instytucje te są w dobrej kondycji pod względem wskaźników kapitałowych, jednak przeprowadzone stress-testy nie uwzględniały wpływu prezydenckiego projektu. Wprowadzenie przepisów w tej formie mogłoby doprowadzić do strat 70 proc. całego sektora, co w konsekwencji mogłoby ograniczyć dostęp przedsiębiorców do kredytów, a obywateli – do miejsc pracy.

Umowa o wolnym handlu między Stanami Zjednoczonymi a Unią Europejską może przynieść więcej szkód niż pożytku – ocenia Maciej Wojtalik z Instytutu Globalnej Odpowiedzialności. Zyskają gospodarki rozwinięte, natomiast słabsze, takie jak Polska, mogą dużo stracić. Istnieje ryzyko, że Europę zaleją tańsze produkty spożywcze z USA. Umowa zagraża też ochronie danych osobowych. W Polsce już ponad 80 organizacji podpisało stanowisko ostrzegające przed traktatem. Negocjacje umowy toczą się za zamkniętymi drzwiami, co może budzić niepokój.

Nowy projekt dotyczący podatku handlowego ma zostać przedstawiony do końca miesiąca. Prawdopodobnie zostanie wprowadzona jedna stawka podatku, a kwota wolna od podatku zostanie zwiększona nawet kilkukrotnie. Dzięki temu podatek mógłby ominąć małe i średnie sklepy. Jednocześnie mają się zmienić przepisy dotyczące franczyzy. Pierwotny projekt ustawy mógł spowodować upadek małych przedsiębiorstw należących do sieci franczyzowych i zwolnienie nawet 23 tys. osób.

Powrót Polski na ścieżkę inflacji potrwa dłużej, niż początkowo zakładano – ocenia Adam Czerniak z Polityki Insight. Jesienna projekcja NBP zakładała, że wzrost cen nastąpi już na początku 2016 roku. Tymczasem z powodu taniejących surowców prawdopodobnie jeszcze przez cały I kwartał panować będzie deflacja. Czynnikiem stymulującym wzrost cen może być natomiast wysoki kurs złotego wobec euro. Jeśli obecne poziomy utrzymają się jeszcze przez jakiś czas, to rosnące koszty importu doprowadzą do powrotu inflacji.

O 3,8 proc. urośnie polska gospodarka w 2016 roku według prognoz Raiffeisen Polbanku. Z tego 0,6 pkt proc. dołoży od siebie zwiększona konsumpcja w wyniku programu Rodzina 500+. Nadmierne opodatkowanie przedsiębiorców może jednak zniechęcić ich do inwestycji i wstrzymać ożywienie w kolejnych latach. Pomoże za to ożywienie w strefie euro, która jest największym partnerem eksportowym Polski.

Polscy handlowcy nie zostawiają suchej nitki na projekcie podatku od sprzedaży detalicznej. Twierdzą, że zamiast zmusić największych do dzielenia się zyskiem, zniszczy on drobny polski handel, który próbuje konkurować z dużymi sieciami, łączącą się w grupy zakupowe i sieci franczyzowe. Według Cezarego Kaźmierczaka z WEI uprzywilejowuje on również tych, którzy unikali płacenia podatku CIT. Propozycja ZPP zakłada podatek od powierzchni handlowej, a nie od obrotu lub jedną płaską stawkę dla wszystkich.

Po tym, jak Bank Japonii zdecydował o obniżeniu wysokości stóp procentowych poniżej zera, powinna wzrosnąć skłonność inwestorów do kupowania ryzykownych aktywów – uważa Roland Paszkiewicz z CDM Pekao SA. Jego zdaniem ruch ze strony japońskich władz monetarnych może zwiastować rozpoczęcie całego cyklu obniżek. Po słabym początku roku inwestorzy liczą także na stymulacyjne działania ze strony innych banków centralnych – szczególnie ze strony EBC, Fed i Ludowego Banku Chin. Analityk podkreśla przy tym, że złoty wkrótce może odrobić część strat.

Ryzyko polityczne, w tym nieznany ostateczny kształt ustawy frankowej i sceptyczny stosunek rządzących do polskiej giełdy dystansują międzynarodowych inwestorów od GPW – uważa Łukasz Rozbicki, analityk MM Prime TFI. Dodaje jednak, że słaby złoty powinien w dalszym ciągu wspierać spółki eksportujące, a branże budowlana i deweloperska mają przed sobą korzystne perspektywy.

Niemieccy konsumenci ostrożniej podchodzą do wydatków, co pokazały ostatnie słabe dane o sprzedaży detalicznej. To może się odcisnąć również na polskim rynku. Niemcy to wciąż największy partner Polski pod względem wymiany handlowej. Rokowania są jednak pozytywne, a największe szanse rodzą zakupy na rynku nieruchomości.

Sejm zajmuje się prezydenckim projektem powrotu do niższego wieku emerytalnego. Zgodnie z zapowiedziami minister pracy, rodziny i polityki społecznej prace nad ustawą mają przyspieszyć po przyjęciu projektu ustawy 500+, dzięki czemu będzie ona mogła wejść w życie od 2017 roku. Jacek Męcina, były minister pracy, przestrzega przed prostym cofnięciem reformy poprzedniej władzy. Powrót do dawnych regulacji oznacza ubytek 300 tys. pracowników do 2020 roku.

20 mld zł rocznie to szacunkowy koszt programu 500+, który wejdzie w życie 1 kwietnia tego roku. Choć kwota ta obciąży budżet, to zdaniem Grzegorza Maliszewskiego z Banku Millennium wpłynie też pozytywnie na wzrost konsumpcji. Ekonomista uważa, że wzrost gospodarczy na poziomie 3,5–3,6 proc. w najbliższych kwartałach nie powinien być zagrożony.

Dewaluacja juana oraz zwiększone wydatki publiczne to tylko część narzędzi, którymi dysponuje chiński rząd w celu podtrzymania wzrostu gospodarczego. Jakub Borowski, główny ekonomista Crédit Agricole, zaznacza, że jeśli tamtejszym władzom uda się utrzymać dynamikę PKB na poziomie przynajmniej 6,5 proc. rocznie, to chińska gospodarka do 2020 roku powiększy się dwukrotnie względem 2010 roku. Wzrost w Chinach powinien być także pozytywny dla innych rynków wschodzących, w tym dla Polski.

Dziś drugi dzień posiedzenia RPP z udziałem pięciu nowych członków wybranych przez Senat i Sejm. Według Adama Czerniaka, głównego ekonomisty Polityki Insight, zapowiadane obniżki stóp procentowych nie będą tak głębokie, jak wynikało to z wcześniejszych zapowiedzi. Jego zdaniem cięcie będzie jedno, i to w II kwartale. Dla dalszego kształtu polityki pieniężnej kluczowa będzie decyzja o wyborze nowego prezesa Narodowego Banku Polskiego.

Zmiany personalne w składzie Rady Polityki Pieniężnej w żadnym wypadku nie naruszają jej niezależności – uważa profesor Elżbieta Chojna-Duch. Jej zdaniem nowe władze monetarne powinny się skupić na kontynuacji polityki prowadzonej jeszcze przez członków poprzedniej kadencji. Dla samej RPP najważniejszy tegoroczny cel to ustabilizowanie inflacji na poziomie 2,5 proc. Jego realizacja powinna się jednak odbywać wyłącznie przy wykorzystaniu tradycyjnych narzędzi, m.in. zmiany poziomu stóp procentowych.