Fitch Polska: Stabilna sytuacja finansowa polskich samorządów. Wyjątkiem Mazowsze

Rząd przyjął projekt zmian w janosikowym, podnosząc próg, od którego województwa będą wpłacały pieniądze na rzecz uboższych regionów. Agencja ratingowa Fitch Polska spodziewa się poprawy sytuacji budżetowej polskich samorządów oraz kontynuacji ożywienia gospodarczego. Perspektywa ratingu zdecydowanej większości z nich jest stabilna, ponieważ nie ma problemu nadmiernego zadłużenia samorządów, jak np. w Hiszpanii czy we Włoszech. Negatywną perspektywę ma jedynie województwo mazowieckie, które jest obciążone wysokimi wpłatami na janosikowe. Nowy projekt powinien jednak ulżyć mazowieckiemu samorządowi.

– Polskie regiony nie mogą się porównywać w żaden sposób do landów niemieckich, nie tylko ze względu na rating niemiecki, lecz także ze względu na otoczenie prawno-instytucjonalne, które tam działa w zupełnie inny sposób niż w Polsce. Jak spojrzymy jednak na przykład na ratingi niektórych regionów czy miast we Włoszech i w Hiszpanii, to w Polsce są one porównywalne, a często nawet lepsze – ocenia w rozmowie z agencją informacyjną Newseria Inwestor Piotr Kowalski, prezes Fitch Polska.

Wśród polskich samorządów najwyższy rating mają Warszawa, Poznań i Katowice oraz województwa małopolskie i wielkopolskie. Agencja ratingowa Fitch Polska przyznała im ocenę A- w skali międzynarodowej, czyli taką samą, jak zadłużeniu polskiego państwa w walutach obcych. W skali krajowej Warszawa ma najwyższy możliwy rating, czyli AAA. Ewentualna podwyżka ratingów w skali międzynarodowej dla powyższych samorządów będzie możliwa jedynie wtedy, kiedy zostanie podniesiony rating dla Polski.

– Pozostałe są w kategorii potrójne B w różnych permutacjach, czyli albo z plusem, albo bez plusa, albo z minusem i to jest zdecydowana większość ratingów. Warto podkreślić, że większość ratingów ma perspektywę stabilną, co oznacza, że raczej nie przewidujemy żadnych zmian w ich poziomie w przeciągu najbliższych 12-14 miesięcy – mówi Kowalski.

Na tym tyle negatywnie wyróżnia się sytuacja finansowa województwa mazowieckiego, które jest jedyną jednostką samorządu terytorialnego z negatywną perspektywą ratingu. Prezes Fitch Polska zwraca uwagę na to, że Mazowsze jest obciążone wysoki wpłatami z tytułu janosikowego, czyli części regionalnej subwencji ogólnej. W marcu 2014 r. Trybunał Konstytucyjny stwierdził niezgodność części przepisów regulujących wysokość wpłat, przepisy te przestaną obowiązywać jednak dopiero za rok. Wczoraj rząd przyjął projekt zmian w ustawie o finansowaniu jednostek samorządu terytorialnego. Zakłada on podniesienie progu nakładającego obowiązek łożenia na uboższe województwa ze 110 do 135 proc. średnich krajowych dochodów na mieszkańca. Wpłaty będą też niższe i nie będą mogły przekroczyć 35 proc. ogólnych dochodów podatkowych samorządu.

– Sytuacja pod tym względem jest wyzwaniem dla zarządu Mazowsza, ale z drugiej strony trzeba podkreślić, że Mazowsze nie ma problemów z obsługą swojego zadłużenia, a więc to jest oczywiście pozytywne. W tej chwili kluczową sprawą jest, to jak zostanie rozwiązana kwestia janosikowego, czyli jak będzie wyglądała nowa formuła, którą rząd musi wprowadzić w ciągu najbliższych kilkunastu miesięcy zgodnie z wyrokiem Trybunału. I to będzie skutkowało dalszymi naszymi decyzjami wobec Mazowsza – twierdzi Piotr Kowalski.

Prezes Fitch Polska podkreśla również, że agencja będzie zwracać uwagę na realizację przez władze Mazowsza programu ostrożnościowego. Był on warunkiem otrzymania kredytu od budżetu państwa. W dłuższej perspektywie sytuacja finansowa danych samorządów – a zatem i perspektywy ratingu – będą zależne przede wszystkim od polityki fiskalnej prowadzonej przez miejscowe władze oraz tempa wzrostu PKB.

– Zwracamy uwagę zwłaszcza na kwestie związane z poziomem i jakością zarządzania długiem oraz z poziomem wolnych środków. To pokazuje zarówno to, jak elastyczna od strony finansowej jest dana jednostka samorządowa, jak i to, jak wygląda zarządzanie jakościowe gminą jako organizmem. I to są rzeczy, na które najbardziej zwracamy uwagę – podsumowuje Kowalski.

Wczoraj agencja Fitch podała, że II kwartale br. wartość rynku obligacji komunalnych wzrosła o 14,6 proc. rok do roku i wyniosła 18,4 mld zł. W porównaniu z I kwartałem był to wzrost o 0,4 proc. Obligacje samorządów stanowią niespełna 14 proc. całego rynku obligacji nieskarbowych.